خاویار چیست?
خاویار تخمک های گونه های خاصی از ماهیان است که به استروژن یا تاسماهیان معروف هستند. گونه های مختلفی از این ماهیان در برخی منابع آبی نیمکره شمالی زندگی می کنند، اما دریای خزر مهمترین زیستگاه طبیعی تعدادی از این گونه ها هستند. حدود 90 درصد از خاویار طبیعی که به بازارهای جهانی عرضه می شود از دریای خزر بدست می آید.
به نظر برخی واژه خاویار نامی فارسی و دگرگون شده واژه «خاگ آور» (به معنی تخم آور) است. دهخدا درباره این واژه در لغت نامه چنین می نویسد: «لغت خاویار که در اکثر زبان های اروپایی- به استثنای روسی- یکی است، ظاهراً باید از ریشه ترکی یا تاتاری گرفته شده باشد.»
در مواردی مشاهده شده است که تخم ماهیان دیگری را تحت نام خاویار به بازار عرضه می کنند و با عناوینی مانند خاویار قزل آلا، خاویار ماهی آزاد و غیره در دسترس خریداران قرار می دهند که صحیح نمی باشد زیرا همان گونه که در بالا توضیح داده شد، خاویار صرفاً به تخم گونه های تاسماهیان اطلاق می شود.
مواد مغذی خاویار
خاویار یک ماده غذایی لذیذ، گرانبها، پر انرژی و نیرو بخش است که ترکیبات آن « شامل پروتئین، چربی، ویتامین، آب، آنزیم و هورمون های مختلف می باشد.
درصد بالای پروتئین و اسیدهای آمینه ضروری در خاویار، آنرا به یک ماده حیاتبخش تبدیل نموده است.
خاویار سرشار از ویتامین های B12-B6-B2-C-E-A، اسید فولیک و پانتو تونیک و مواد معدنی نظیر ید و فسفر می باشد که قادر است نیروی از دست رفته فرد را در دوره ی نقاهت بیماری یا پس از جراحی های بزرگ و بیماری های عفونی به شخص برگرداند.
خاویار جهت متابولیسم عمومی بدن و تقویت ایمنی بسیار مناسب بوده و در برطرف نمودن اثرات بیهوشی حائز اهمیت است.
خاویار دارای مقادیر قابل توجهی اسیدهای چرب اشباع نشده نظیر اسید لینولینک و ایدوآراشیدونیک می باشد که از عوامل مهم حفظ سلامت قلب و عروق و پیشگیری از عوارضی همچون سکته قلبی می باشد.
خاویار یک ماده غذایی پر انرژی است که طعم و بویی بسیار خوشایند دارد. چربی موجود در خاویار نیز به دو دسته عمده تقسیم می شود که عبارتند از «25 درصد کلسترول» و «75 درصد لستین». مصرف خاویار از بروز بیماری افسردگی و بیماری های قلبی عروقی پیشگیری می کند، چرا که در خاویار غلظت اسیدهای چرب از نوع امگا 3 بسیار بالاست. بعلاوه خاویار غنی از ترکیبی به نام «Ctacosand» است که نوعی الکل چرب با زنجیره بلند است و در بدن به اسیدهای چرب تبدیل می شود. این اسیدهای چرب به دست آمده در سنترمیلین (پوشش سلولی عصبی) نقش بسزایی ایفاد می کند. به همین دلیل مصرف خاویار در سلامت سلول های عصبی بسیار مؤثر است. در کشورهایی که ماهی و خاویار در عادات غذایی مردم جایگاه ویژه ای دارد، میزان ابتلا به افسردگی بسیار کمتر از دیگر کشورهاست. وجود اسیدهای چرب «امگا 3» در خاویار مانع از افزایش کلسترول خون و به دنبال آن باعث پیشگیری از ابتلا به بیماری های قلبی عروقی می شود. بعلاوه مصرف خاویار در پیشگیری از ابتلا به بیماری های آرتریت رومائید (التهاب مفاصل)، بیماری های دستگاه گوارش و بعضی از انواع سرطان بسیار مؤثر است. خاویار از نظر عنصر آهن نیز غنی است و به همین دلیل مصرف آن در افراد مبتلا به کم خونی ناشی از فقر آهن نیز توصیه می شود.